Zespół niespokojnych nóg (łac. asthenia crurum paraesthetica) cechuje się odmiennie jako zespół Wittmaacka-Ekboma lub syndrom RLS (ang. restless legs syndrome). RLS należy do zaburzeń neurologicznych, które okazuje się uczuciem ociężałości, osłabienia i stresu nóg, szczególnie w czasie spoczynku lub snu, co zmusza chorego do ruchu, chodzenia lub poruszania kończynami, aby złagodzić nieprzyjemne choroby. W ten sposób przerywany sen uniemożliwia regenerację sił, a człowiek kolejnego dnia czuje się ciężki i niewyspany. Zespół niespokojnych nóg występuje szczególnie po obu partiach ciała, jednak zdarza się również, że wyłącznie po jednej. Wedle statystyk zespół niespokojnych nóg spotyka blisko 15 procent społeczności, jednak również jest rozpoznawany. Zespół niespokojnych nóg może się ujawnić w każdym wieku.
Etiologie zespołu niespokojnych nóg
Pierwsze wzmianki o zespole niespokojnych nóg podali już w 1672 roku Thomas Willis i Theodor Wittmaack, jednak systematyczny opis zespołu niespokojnych nóg z 1945 roku zawdzięczamy szwedzkiemu neurologowi – Karlowi Axelowi Ekbomowi. Co interesujące, mimo iż sygnały zespołu niespokojnych nóg są bardzo kluczowe i ciężkie do pomylenia z innymi dolegliwościami, syndrom RLS niezwykle rzadko się diagnozuje. Przypadłość niespokojnych nóg pozostaje niejednokrotnie nieleczony. Jako jednostka chorobowa zespół niespokojnych nóg został opisany w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób oraz Kłopotów Zdrowotnych ICD-10 pod kodem G25.8. Z czego wynika zespół niespokojnych nóg? Źródła podają, iż etiologie zespołu niespokojnych nóg mogą mieć charakter pierwotny, czyli RLS jest dziedziczny, lub charakter wtórny, czyli syndrom niespokojnych nóg pojawia się jako konsekwencja innych zaburzeń neurologicznych.
Stosuje się, że w ponad połowie wypadków choroby niespokojnych nóg zajmuje się po przodkach w postaci autosomalnej dominującej lub rzadziej autosomalnej recesywnej. Rodzinne występowanie syndromu niespokojnych nóg przyczynia się zwykle do wczesnego startu schorzeń, zwykle blisko 35. roku życia. Późniejsze występowanie objawów choroby niespokojnych nóg sugeruje raczej na fakt, iż RLS wtóruje innym schorzeniom, czyli jest wtórny do pierwotnych chorób i wady działania organizmu, jak na przykład deficyt dopaminy w prążkowiu, lub też mocznica,
Zespół niespokojnych nóg – leczenie
Z racji tego, że nie ma prawej etiologii zespołu niespokojnych nóg ciężko wypracować „uniwersalną” formę leczenia zespołu niespokojnych nóg. Czasem ludzie próbują doraźnie łagodzić nieprzyjemne doznania w nogach, np. za pomocą masażów, zimnych okładów czy naprzemiennego polewania stóp raz zimną, i odmienny raz gorącą wodą. Sukces leczenia zespołu niespokojnych nóg zależy od odpowiedniego postawienia diagnozy. Gdy zespół niespokojnych nóg ma charakter wtórny, to winno leczyć się na początku przypadłość pierwotną, która przydałaby się do zaistnienia zespołu niespokojnych nóg. W tym celu można uzupełniać niedobory żelaza, witaminy B12 lub walczyć z cukrzycą. W przypadku zespołu niespokojnych nóg leczenie polega zazwyczaj na zmniejszaniu objawów. Dostosowuje się stopień dopaminy, podając choremu przed snem odpowiednie sposoby na świat niespokojnych nóg – szczególnie te, jakie są prekursorami dopaminy i oddziałują bezpośrednio na receptory dopaminowe.
